Stefan Feld (ur. 1970) to niemiecki autor znany z charakterystycznych euro-gier o niewielkim poziomie losowości, wywołujących wiele emocji w trakcie rozgrywki. Dla fanów typu „euro" posiadanie choć jednego tytułu od Stefana Felda jest wręcz obowiązkowe. Zaawansowani gracze dyskutują godzinami o tym, które gra „spod pióra mistrza" jest tą najlepszą (jak np. w tym wątku na forum). 

Feld debiutował na scenie planszówkowej w 2005 roku tytułem Revolte in Rom (Queen Games), który przenosił nas do opanowanego przez bunt Rzymu z czasów panowania Cesarza Nerona. Na co dzień autor pracuje jako nauczyciel i dyrektor w szkole im. Marty Schanzenbach w Gengenbach (południowo-zachodnie Niemcy).

Więcej o Stefanie Feldzie można przeczytać na jego stronie internetowej (j. niemiecki): www.spiele-feld.de

W poniższym artykule chcielibyśmy przybliżyć Wam jego dwie najbardziej znane gry: W Roku Smoka i Zamki Burgundii, które zdobyły uznanie graczy na całym świecie a w 2017 roku zostały wydane nakładem wydawnictwa Rebel. 

Przetrwaj „W Roku Smoka"

Chiny, 1000 rok n.e. Zarządcy ziemscy z niepokojem patrzą w przyszłość i myślą o nadchodzącym Roku Smoka. Znają przepowiednie i wiedzą, że nie będzie łatwo. Tylko odpowiednie przygotowanie i spokój ducha mogą ich uratować.

W Roku Smoka to gra ekonomiczno-strategiczna, w której uczestnicy wcielają się w chińskich szlachciców, chcących podnieść prestiż zarządzanych przez siebie prowincji. Przez 12 rund, które reprezentują 12 miesięcy roku, głównym ich celem będzie gromadzenie zasobów, by jak najlepiej przygotować się na nadchodzące trudności. Pierwsze dwie rundy są zawsze takie same - stanowią czas pokoju, ciszę przed burzą. O tym, co wydarzy się w kolejnych, decyduje los.

Korzystaj z dobroci poddanych

Na terenach zarządzanych przez graczy znaleźć można przedstawicieli różnych profesji, którzy chętnie oferują swoje usługi w zamian za lokum w pałacu. Wśród nich znajdziemy rzemieślników, damy dworu, pirotechników, poborców podatkowych, wojowników, mnichów, uzdrowicieli, rolników i uczonych. Gracze muszą zdecydować, z czyjej pomocy skorzystać, bo każda osoba przynosi zupełnie inny profit: niektóre pozwalają zbierać zasoby, a inne minimalizować negatywne skutki wydarzeń. Ponadto za każdym razem wybieramy również wiek podwładnego, który ma kluczowe znaczenie: młodsi, bardziej energiczni, zapewnią nam inicjatywę, ale to starsi, dzięki doświadczeniu, przyniosą więcej materialnych profitów.

Zbieraj zapasy

Najistotniejszym mechanizmem w całej grze jest funkcjonowanie toru postaci, który wskazuje kolejność wykonywania akcji. Nasze możliwości są ograniczone, a cele podobne (wszyscy podlegamy tym samym wydarzeniom), zatem inicjatywa może okazać się kluczowa w drodze do zwycięstwa. W kolejności wskazanej na torze gracze będą mogli zdecydować, które akcje chcą wykonać - z dostępnych mogą wybrać te, które będą najlepiej współgrały z posiadanymi postaciami i obraną strategią. To karty akcji w bezpośredni sposób przekładają się na gromadzenie zasobów, które będą nam potrzebne w kolejnych fazach gry. Dzięki nim możemy również rozbudowywać pałac, by przyjąć pod swój dach większą liczbę dworzan. 

Spróbuj przetrwać

W każdej turze uczestnicy będą musieli ponieść konsekwencje pojawiających się wydarzeń: odrzucić konkretną ilość zasobów, zwolnić ze służby postaci lub porównać symbole na swoich kartach z zestawami innych graczy. To, jakie wydarzenie czeka nas w danej rundzie, jest wiadome i jawne od początku gry, zatem uczestnicy mają możliwość przemyślenia swoich potrzeb i opracowania strategii. Z drugiej strony układ wydarzeń jest losowy, przez co poszczególne rozgrywki mocno różnią się od siebie. 

Kluczem do zwycięstwa w grze W Roku Smoka jest optymalizacja potrzeb: im szybciej gracze zdadzą sobie sprawę, że nie mogą osiągnąć wszystkiego, tym lepiej. Niejednokrotnie przyjdzie nam zastanawiać się, z czego opłaca się zrezygnować i jaki element można odpuścić, by w kolejnej turze zyskać przewagę. Choć obmyślenie konkretnej strategii stanowi kwestię kluczową dla zwycięstwa, to obok długofalowych planów ważne jest również skuteczne reagowanie na to, co dzieje się na planszy - działania pozostałych graczy mogą postawić nas w bardzo trudnej sytuacji. Przy tym wszystkim gra pozbawiona jest elementów losowych - jedynie startowy układ wydarzeń podlega przypadkowi, pozostałe aspekty zależą wyłącznie od działań graczy.

W Roku Smoka otrzymało wiele nominacji do ważnych nagród planszówkowych (w tym rekomendację Spiel des Jahres oraz nominację do tytułu najlepszej gry strategicznej International Gamers Awards), zostało też pozytywnie przyjęte przez samych graczy. Edycja przygotowana specjalnie na dziesięciolecie gry zawiera dwa dodatki: Wielki Mur Chiński (który pozwala sprawniej gromadzić zasoby dzięki dodatkowej akcji budowy muru) oraz Wielkie Wydarzenia (10 spektakularnych wydarzeń, z których jedno dokładane jest dodatkowo do rozgrywki podstawowej).

Zarządzaj „Zamkami Burgundii"

Dolina Loary, XV wiek. Wpływowi książęta dążą do poszerzenia swoich wpływów i zwiększenia bogactwa. Przez 5 faz gry, z których każda podzielona jest na 5 rund, uczestnicy będą hodować zwierzęta, zbierać towary i handlować tak, by jak najefektywniej rozbudować swoje posiadłości i zebrać jak największą ilość punktów.

Zamki Burgundii to jedna z najbardziej docenianych gier na świecie - od wielu lat utrzymuje się w pierwszej 20 najlepszych tytułów serwisu BoardGameGeek.

Zarządzaj losem

Należysz do osób, które samą obecność kości utożsamiają z ogromną losowością? Koniecznie musisz zagrać w Zamki Burgundii! To zupełnie nowe podejście do wykorzystania tej znanej i popularnej mechaniki. Owszem, rzuty kośćmi są kluczowe dla całej rozgrywki, ale zmieniają się dwie podstawowe rzeczy:

  • Wyniki rzutów determinują nasze działania, ale nie ma dobrych i złych rozwiązań, jedynie ograniczenie możliwości. Jeśli będziemy chcieli dobrać żeton, wybrana kość wskaże, z którego magazynu możemy skorzystać. Jeśli zdecydujemy się rozbudować naszą posiadłość, wynik wskaże nam możliwy kierunek. Z kolei w przypadku sprzedaży towarów to kości pokazują, którym rodzajem możemy handlować. W ten sposób gracze muszą stale dostosowywać się do zewnętrznych czynników i dopasowywać strategię do tego, co dzieje się wokół, ale nigdy nie pozostają bez żadnej możliwości.
  • Co ważne, uczestnicy nie są całkowicie skazani na łut szczęścia - gra wyposażona jest w mechanizm pozwalający na modyfikację niekorzystnych rzutów. W każdej turze możemy poświęcić jedną z akcji na dobranie robotników, których w dowolnym momencie możemy wydać na zmianę liczby oczek (po jednym za każdego wydanego robotnika z uwzględnieniem zmiany 6 na 1 i odwrotnie). Dzięki temu nawet w sytuacji podbramkowej możemy przygotowywać się do kolejnych tur.

Powiększaj posiadłości

Najważniejszym mechanizmem całej gry jest rozbudowywanie własnych włości tak, by osiągać jak najwięcej korzyści. Poszczególne płytki terenu występują w 6 rodzajach, a każdy z nich wspiera rozwój innego obszaru poprzez aktywowanie specjalnych zdolności. Przykładowo niebieskie kafelki statków pozwalają przesuwać się na torze pierwszeństwa, zielone ze zwierzętami punktują za znajdujące się na nich symbole, a brązowe budynki dają różne typy dodatkowych akcji. Zdolności płytek aktywują się, gdy umieścimy kafelek na naszej planszy. Obszary jednego typu grupują się, a za uzupełnienie całego zestawu otrzymujemy dodatkowe punkty.

Zbieraj punkty

Kluczem do zwycięstwa jest stworzenie jak najlepszej kombinacji bonusów - zarówno tych aktywujących się nawzajem, jak i dających punkty na koniec gry. Gracze zmuszeni są na bieżąco decydować, czy wolą rozwijać różne obszary i dzięki temu mieć większy wybór, czy ryzykować i metodycznie zamykać grupy pól jednego koloru. Poszczególne strategie mogą przynosić różne rezultaty - czasem w połowie gry wydaje się, że jedna osoba odskakuje od pozostałych, by kilka rund później znaleźć się na samym końcu wyścigu po punkty. Gra rozstrzyga się do samego końca.

Zamki Burgundii to tytuł, do którego możemy wracać wielokrotnie, przez lata, nie tylko ze względu na elementy losowe, ale też samą strukturę gry. Plansze graczy różnią się od siebie, przez co za każdym razem mamy inną kombinację celów, a strategie ich osiągania musimy dopasowywać do zmiennych możliwości. Wszystko ma znaczenie: nasze miejsce na torze kolejności, kafelki, które w danej rundzie pojawią się na planszy oraz rzuty kośćmi. Najważniejsze jest jednak to, że dzięki mnogości opcji w Zamkach Burgundii nigdy nie zostajemy bez szans - zawsze jest coś, co możemy zrobić i co przyniesie nam profit, nawet jeśli będziemy musieli nieco zmienić plany.

 

O mistrzu Feldzie

Dwa powyższe tytuły stanowią wisienkę na torcie dzieł projektanta. Posród prawdziwych „planszówkowych wyjadaczy" Stefan Feld stał się rozpoznawalną marką. Każdego roku tysiące graczy na całym świecie oczekuje tego, że „Pan Dyrektor Feld" (nie wiedzieliście o tym przed przeczytaniem tego artykułu, prawda?) stworzy kolejną euro-grę, która zadowoli ich planszówkowe gusta. W końcu to nie tylko projektant Zamków Burgundii i W Roku Smoka, ale także Rialto, Wyroczni Delfickiej, Trajana, Jorvika czy Badaczy Głębin. Stefan Feld - naprawdę warto.